Mówiąc o rozwoju osobistym warto przywołać modele człowieka zewnątrzsterownego i wewnątrzsterownego. Obydwa określane są przez cechy osobowości. Osoba zewnątrzsterowna ma trudności z samodzielnym decydowaniem o sobie i swoich wyborach. Podlega łatwemu wpływowi grupy, osób bliskich, środków masowego przekazu, stereotypom, modom, itd. Cechuje się znaczącym konformizmem społecznym, niezbyt dobrze czuje się w sytuacjach niejednoznacznych. Niektórzy przypisują nasilenie takich cech kulturom tradycyjnym oraz wschodnim. Jego przeciwieństwem jest osoba wewnątrzsterowna, która ma większe poczucie sprawstwa i potrzebę niezależności. Lubi decydować o swoim życiu w oparciu o własne umiejętności i wiedzę. Jest bardziej nonkonformistyczny i trzyma się własnych celów.

covey

Jednoznaczny podział jest zawsze wyłącznie teorią. Jednak z ciekawą inspiracją przychodzi sam Stephen Covey, przedstawiający metodę zarządzania sobą w czasie i wyznaczania priorytetów. To znana i stosowana przez tysiące trenerów i liderów matryca z podziałem na zadania do wykonania:

Ważne/Pilne: zadania z jasnymi terminami wykonania, sytuacje kryzysowe, nagłe polecenia przełożonych, kluczowe działania niezbędne do osiągnięcia celu

Ważne/Niepilne: relacje z ludźmi, poszukiwanie nowych możliwości, dbanie o zdrowie, rozwój osobisty, duchowy i fizyczny, planowanie przyszłości

Nieważne/Pilne: duża część spotkań bieżących, niektóre rozmowy telefonicznie, wykonanie zadań formalnych, najbliższe sprawy do załatwienia

Nieważne/Niepilne: korespondencja, spora liczba przyjemności, duża część rozmów i kontaktów.

Każda z tych części pełni jakąś rolę w naszych życiu i każda jest niezbędna. Istnieją osoby zarządzające sobą w czasie w sposób idealnie zbalansowany. Jednak większość z nas cechuje się nadreprezentacją aktywności z jednej z tych kategorii, określając przez to swoje typowe rysy.

Kategoria Ważne/Niepilne jest kategorią, która w mojej ocenie, idealnie pasuje właśnie do człowieka wewnątrzsterownego. Ludzie kierujący się nią myślą długofalowo, planują, są konsekwentni w realizacji postanowień i przede wszystkim potrafią w umiejętny sposób oprzeć się codziennej presji innych.

Największą presję odczuwamy ze strony zadań Ważnych/Pilnych, bo w sposób bezpośredni powiązane one są z daną społecznością, pełnionymi przez nas rolami, organizacją w jakiej pracujemy. Podlegamy w niej danej hierarchii, presji ze strony przełożonych, celów służbowych, rodziny, przyjaciół, grupy rówieśniczej. Kłopotem jest to, że kategoria Ważne/Pilne ma tendencję do dominacji. Bywa, że traktujemy ją niezwykle rozwojowo i długookresowo, przypisując jej cechy z działki Niepilne/Ważne. To jednak poważna pomyłka, świadcząca o wpływie, jakiemu podlegamy. Jeśli osoba jest zewnątrzsterowna, to może być całkowicie przekonana o właściwym porządku rzeczy. Jednak w konsekwencji, wcześniej czy później dojdzie do zmęczenia psychicznego, fizycznego wyczerpania i cech wypalenia. Dla rozwoju i poczucia satysfakcji z życia potrzebne są wszystkie kategorie, ale tą, która stabilizuje nasz rozwój jest kierowanie się wytycznymi z pola Niepilne/Ważne.

Najważniejsze obszary, wartości i plany naszego życia nie są pilne. Wymagają stałego, systematycznego dbania o nie, czasu, serca i konsekwencji. Tak właśnie jest w przypadku rodziny, żony, męża, dzieci, przyjaźni, wykształcenia, rozwoju duchowego, znajdywania nowych i oryginalnych rozwiązań problemów, i wielu innych…, o których często przypominamy sobie po czasie.

[zdjęcie pochodzi z serwisu www.pixabay.com]